Η ομιλία της Προέδρου του Συλλόγου μας Κερογλίδου Θεοδώρας στα εγκαίνια της Εικαστικής Έκθεσης για τα 100 χρόνια από τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου

Αστέρια ΑνενεργάΑστέρια ΑνενεργάΑστέρια ΑνενεργάΑστέρια ΑνενεργάΑστέρια Ανενεργά
 

Eκ μέρους του Συλλόγου Ποντίων Ευόσμου «Παναγία Κρεμαστή» σας καλωσορίζω στα εγκαίνια της μεγάλης εικαστικής έκθεσης με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γενοκτονία των προγόνων μας.  Ο Σύλλογός μας, συλλαμβάνοντας και υλοποιώντας την ιδέα αυτής της μεγάλης εικαστικής έκθεσης με πρωτότυπα έργα των εικαστικών της καλλιτεχνικής ομάδας «Fireart» και με έργα ζωγραφικής μαθητών που πήραν μέρος στο μαθητικό διαγωνισμό ζωγραφικής με θέμα «100 χρόνια από την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου – Προσφυγιά η πληγή των λαών», ευελπιστεί να αναδείξει τις τραγικές συνέπειες του ξεριζωμού και της προσφυγιάς, να αφυπνίσει τη συνείδησή μας, να διατηρήσει τη μνήμη μας.

Όντες απόγονοι προσφύγων οι ίδιοι, μάρτυρες των τραγικών συνεπειών του ξεριζωμού, τιμούμε τα θύματα της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού εκφράζοντας παράλληλα την αλληλεγγύη μας σε όσους συνανθρώπους, όπου γης, εξαναγκάζονται να πάρουν κυνηγημένοι τον δρόμο της προσφυγιάς εγκαταλείποντας τις εστίες τους και να βαδίσουν σ’ εκείνον τον μαρτυρικό δρόμο που βάδισαν οι πρόγονοί μας.

Η 19η Μάη έχει ανακηρυχθεί από το 1994 ως «Ηµέρα Μνήµης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο». Εκείνη την ηµεροµηνία του 1919 ήταν που ο Μουσταφά Κεµάλ (ο οποίος µετέπειτα πήρε το προσωνύµιο Ατατούρκ) αποβιβάστηκε στη Σαµψούντα σηµατοδοτώντας, ουσιαστικά, την έναρξη της δεύτερης, και τελικής φάσης της ποντιακής γενοκτονίας.

Η οικονοµία της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας βρισκόταν σχεδόν αποκλειστικά σε χέρια µη τουρκικά. Το µεγαλύτερο τµήµα του εµπορικού κεφαλαίου ανήκε σε Έλληνες, Αρµένιους, Εβραίους και Σύριους. Μετά το 1883, τέσσερις µεγάλοι ελληνικοί τραπεζικοί και εµπορικοί οίκοι της Τραπεζούντας ήλεγχαν µαζί µε το υποκατάστηµα της Τράπεζας Αθηνών σχεδόν όλη την οικονοµία του Ανατολικού Πόντου.

Η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο, όπως και εκείνη των Αρµενίων αλλά και µικρότερων λαών της Μικράς Ασίας, υπήρξε το αποτέλεσµα της ανάγκης της τουρκικής αστικής τάξης να ιδρύσει το δικό της έθνος-κράτος µε κάθε κόστος. Σε αυτό το πλαίσιο εντασσόταν η απόφαση των Τούρκων εθνικιστών να επιλύσουν το εθνικό πρόβληµα του νέου τους κράτους µέσα από τη φυσική εξαφάνιση γηγενών εθνοτήτων. Στην περίπτωση των χριστιανικών λαών, Ελλήνων και Αρµενίων, αυτό συνεπαγόταν γενοκτονία και υποχρεωτική έξοδο των επιζώντων, ενώ στην περίπτωση των µουσουλµανικών λαών, όπως οι Κούρδοι, αυτό µεταφράστηκε σε πολιτική βίαιης τουρκοποίηση εντός της, νεοϊδρυθείσας, τουρκικής επικράτειας. Οι µεγάλες δυνάµεις της εποχής όχι µόνο ανέχτηκαν τα εγκλήµατα που διαπράττονταν επικαλούµενες υποκριτικά την ουδετερότητα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις ήταν εκείνες που τα υποδαύλιζαν, για χάρη των δικών τους οικονοµικών και πολιτικών συµφερόντων στην ευρύτερη περιοχή.

Οι Έλληνες του Πόντου, γύρω στα 1914, ανέρχονταν σε πάνω από 700.000 ανθρώπους. Από αυτούς υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 350.000 – δηλαδή το 50% – ήταν τα ανθρώπινα θύµατα της Ποντιακής Γενοκτονίας µεταξύ 1914-23. Ο επίλογός της θα γραφτεί µε τη Συνθήκη της Λοζάνης (του 1923) για την αναγκαστική ανταλλαγή των πληθυσµών µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ο βίαιος ξεριζωµός από τον Πόντο θα ολοκληρωθεί µε την αναγκαστική προσφυγιά των επιζώντων της τραγωδίας. Κανείς Πόντιος δεν αποµένει στην ιστορική του πατρίδα, εκτός από όσους είχαν εξισλαµιστεί ανά τους αιώνες. Ένα τµήµα των Ελλήνων Ποντίων καταφεύγει στις γειτονικές σοβιετικές δηµοκρατίες, ενώ η πλειονότητά τους µεταφέρεται στην ελληνική Μακεδονία και Θράκη. Οι Έλληνες πρόσφυγες που ήλθαν µόνο από τον Πόντο στην Ελλάδα ανέρχονται, κατά τους υπολογισµούς της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών, σε 325.000 έως 400.000 άτοµα.

Η οριστική, η πραγµατική δικαίωση για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισµού – όπως και για τις γενοκτονίες όλων των άλλων λαών παντού στη Γη – θα έρθει µόνο όταν πάψουν οι πόλεµοι και τα συµφέροντα που τους προκαλούν. Όταν όλοι οι λαοί αδελφωµένοι θα παλεύουν για την κοινή προκοπή τους, χωρίς µίση και ανταγωνισµούς. Και ο Ποντιακός Ελληνισµός αποτελεί παράδειγµα προς µίµηση από αυτήν την άποψη, γιατί παρά τις καταστροφές που υπέστη, παρά τον απέραντο πόνο και την προσφυγιά, µπόρεσε να ορθοποδήσει, µπόρεσε να προκόψει στην Ελλάδα και να κρατήσει τις ιδιαίτερες παραδόσεις και την ιστορία του.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όσους βοήθησαν στην υλοποίηση αυτού του εγχειρήματος και ειδικά την εικαστική ομάδα «FireArt», τον δήμο της Θεσσαλονίκης, τους μαθητές που πήραν μέρος στον μαθητικό διαγωνισμό ζωγραφικής, τη Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, τα μέλη και τους φίλους του συλλόγου μας που βοήθησαν για να διοργανωθεί αυτή η εικαστική έκθεση.